Modele zarządzania ludźmi w biznesie

Strategia w podejściu do zarządzania ludźmi opiera się na ustalonym planie, zwiększającym zyski z prowadzenia danej działalności. Początki zarządzania zasobami ludzkimi datuje się na lata 70. i 80. XX wieku. Wtedy to również po raz pierwszy opisano modele zarządzania personelem w biznesie, postrzegając zasoby ludzkie jako aktywa (zyski) firmy, a nie jako składnik kosztów danego przedsiębiorstwa.

Trzy podstawowe rodzaje strategii personalnych:

1. Model reaktywny (ogólny)

Ten model zarządzania ludźmi w biznesie występuje wtedy, kiedy zarządzanie personelem służy wyłącznie realizacji strategii ogólnej. Generalna strategia przedsiębiorstwa posiada nadrzędną rolę, a struktura organizacyjna wraz z zarządzaniem zasobami ludzkimi traktowane są jak wynikające z tej strategii działania. Zarządzanie personelem spełnia tu funkcję służebną wobec strategii ogólnej, głównie za pomocą odpowiedniego kształtowania dyspozycyjności pracowników i ochrony ich pracy.

2. Model aktywny (personalny)

Stanowi on przeciwieństwo modelu poprzedniego. Ma miejsce wtedy, kiedy zarządzanie ludźmi wpływa na tworzenie i realizację strategii ogólnej firmy. Strategia ta skupia się na sposobach optymalizacji wykorzystania wkładu pracy zatrudnionych w firmie osób. Wady i zalety pracowników przedstawia się tak, aby przy opracowaniu strategii ekonomicznej skupić się na wykorzystaniu zalet i przezwyciężeniu ograniczeń. W tym podejściu do zarządzania personel organizacji stanowi źródło i podstawę do formułowania założeń ogólnej strategii rozwojowej przedsiębiorstwa.

3. Model integracyjny, wzajemny

Plasuje się on pomiędzy strategią ogólną a strategią personalną. Jest to model, w którym zachodzi dynamiczna i ciągła interakcja. Zasoby ludzkie traktuje się w ujęciu długookresowym, skupiając się na starannym doborze właściwych kadr oraz na ich rozwoju tak, aby mogły wspierać realizację strategii organizacji.

Poza tymi trzema głównymi modelami zarządzania funkcjonują też strategie cząstkowe, które dotyczą: doboru pracowników (potrzeby kadrowe), wynagradzania pracowników oraz szkoleń.

Alternatywnymi modelami zarządzania personelem, skonstruowanymi przez Amerykanów są:

• model Michigan (gdzie funkcjami zarządzania są: dobór pracowników, ocenianie efektów ich pracy, nagradzanie pracowników oraz ich rozwój),
• model Harwardzki (obszarami zarządzania personelem są: partycypacja pracowników, przepływ, ruchliwość pracowników, systemy ich wynagradzania – płaca, premie oraz system pracy),
• model SITA – polityki personalnej (oparty jest na na konkurencji i rywalizacji między personelem, najlepsi są awansowani, najsłabsi — zwalniani),
• model kapitału ludzkiego – model polityki personalnej (tworzy kulturę firmy opartą na lojalności, zaangażowaniu i współpracy, według tej strategii pracownik to zasób, w który warto inwestować).

Strategiczne zarządzanie ludźmi w biznesie należy do głównych zadań naczelnego kierownictwa, co też stanowi kryterium jego kompetencji do kierowania firmą.