Skutki obniżenia ratingu Polski dla MSP

Sektor mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw odgrywa kluczowa rolę dla gospodarki każdego kraju. W Polsce generuje on ponad czterdzieści osiem procent Produktu Krajowego Brutto, czyli co drugą uzyskiwaną złotówkę. Z każdym rokiem, udział firm w tworzeniu PKB wzrasta – oprócz pomysłowości i odwagi przedsiębiorców, sprzyjają temu optymalne uwarunkowania makroekonomiczne, takie jak: coraz lepsza koniunktura gospodarcza kraju, stabilna sytuacja na rynku pracy (spodziewane jest zwiększenie zatrudnienia), niski poziom inflacji, niski poziom stóp procentowych, wpływający między innymi na oprocentowanie produktów bankowych, zwiększający się poziom akcji kredytowych oraz kurs złotego na tle tendencji międzynarodowych rynków finansowych.

Na kształtowanie się powyższych czynników bezdyskusyjny wpływ ma fiskalno-gospodarcza polityka państwa, kondycja gospodarki światowej oraz decyzje międzynarodowych instytucji finansowych. Jednym z globalnych wskaźników, determinujących sytuację ekonomiczną danego kraju jest również rating, czyli ocena jego wiarygodności kredytowej na tle innych państw, wydawana przez wyspecjalizowaną w tym kierunku międzynarodową agencję ratingową.

Wystawiana nota podkreśla ogólną zdolność danego eminenta (państwa) do regulowania posiadanych zobowiązań finansowych – stanowi ona miarę ryzyka wystąpienia niewypłacalności podmiotu w dłuższym okresie czasu oraz jakości emitowanych przez niego dłużnych papierów wartościowych. Stosowana skala ocen określa stopień zdolności spłaty zobowiązań, a także podatność na potencjalnie pogarszające się w przyszłości warunki gospodarcze. Najwyższą oceną, wskazującą na wyjątkowo wysoką możliwość regulowania swoich zobowiązań jest AAA (stopniowe zmniejszanie ratingu do AA lub A oznacza wzrastające ryzyko spłaty długów); BBB oznacza wystarczającą zdolność do spłaty zobowiązań, z jednoczesną wrażliwością w stosunku do ewentualnie pogarszającej się gospodarki; CCC wskazuje na zagrożenie zdolności do spłaty długów (obniżanie noty oznacza jeszcze większe zagrożenie); DDD/DD/D – wysokie i bardzo wysokie zagrożenie wypłacalności. Dodatkowe oznaczenia plus, minus oznaczają odchylenia w obrębie danej oceny.

Posiadanie wysokiego ratingu ułatwia dostęp do rynków finansowych, gwarantuje niższe koszty pozyskania kapitału, standaryzuje ryzyko finansowe, oznacza większy prestiż ocenianego podmiotu, a przede wszystkim wzbudza wysokie zaufanie wśród inwestorów zagranicznych – zachęca ich do realizacji inwestycji w danym państwie.

Od czasu przemian gospodarczych, Polska stopniowo uzyskiwała coraz wyższe noty – na początku tego roku jej rating wynosił A-, oznaczając dużą zdolność do regulowania zobowiązań finansowych, przy jednoczesnej podatności na negatywne zmiany w obszarze rynków finansowych. 15 stycznia, jedna z najważniejszych agencji (Standard & Poor’s) obniżyła notę dla naszego kraju do BBB+, z perspektywą dalszego obniżania poziomu zdolności kredytowej. Niższa ocena i – co istotne – zmiana jej klasyfikacji (z A na B) stanowi ważną informację dla potencjalnych inwestorów, dotyczącą ryzyka realizowania inwestycji w naszym kraju.

Jakie jeszcze, oprócz zagrożenia wycofania zagranicznego kapitału z Polski, mogą być tego efekty?

Niemal od razu po ogłoszeniu decyzji agencji ratingowej, pozycja walutowa złotego uległa osłabieniu w stosunku do euro, franka i dolara. Taki stan rzecz z pewnością będzie miał wpływ na wzrost kosztu obsługi długu publicznego, a w efekcie również na wzrost kosztów finansowania firm. Przewidywany wzrost oprocentowania kredytów konsumenckich, z których korzysta znaczna część najmniejszych przedsiębiorstw, oraz ograniczenie dostępności kredytowania mogą z kolei wpłynąć na wstrzymanie inwestycji na lokalnych rynkach.

Pierwsze skutki obniżenia ratingu dla Polski są już widoczne – kolejne stanowią bardzo prawdopodobny scenariusz. Przedsiębiorcy, którzy w przyszłości mogą w znacznym stopniu odczuć ich oddziaływanie muszą jednak mieć na uwadze również inne czynniki warunkujące rozwój gospodarczy, które obecnie pozostają na dość stabilnym poziomie.