Wzrost stóp procentowych to wyższy kredyt?

Stopa procentowa jest ceną pieniądza, jaką należy zapłacić za jego pożyczenie. To od niej zależy wysokość ceny, jaką trzeba będzie ponieść, pożyczając od banku środki, jak również cenę, jaką zapłaci bank, jeśli zdecydujemy się mu oddać środki w depozyt. W praktyce stopy procentowe dotyczą nie tylko rozliczeń pomiędzy klientem a bankiem, ale także transakcji pomiędzy bankami. W Polsce wysokość stóp procentowych ustala Rada Polityki Pieniężnej, czyli organ decyzyjny Narodowego Banku Polskiego.

W tym roku Rada Polityki Pieniężnej kilkakrotnie obniżała stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego. Wskaźniki przez długi czas utrzymywały się na rekordowo niskim poziomie. Celem było złagodzenie ekonomicznych skutków pandemii koronawirusa. Skorzystali na tym kredytobiorcy, którzy dzięki obniżce stóp mogli zaciągać tanie kredyty i płacić niższe raty.

W międzyczasie jednak mogliśmy obserwować w kraju rosnącą inflację. Dziś wynosi ona 8,6 proc.  Analitycy prognozowali, że niebawem nastąpi podwyżka stóp procentowych, ponieważ manipulowanie ich wysokością jest podstawowym narzędziem banku centralnego do kontrolowania inflacji.

Dnia 5 stycznia 2022 roku Rada Polityki Pieniężnej podjęła decyzję o kolejnym podwyższeniu stóp. Dzieje się to czwarty raz (pierwsze podniesienie miało miejsce 6 października 2021, drugie 4 listopada 2021, trzecie 8 grudnia 2021) od 2012 roku. W uzasadnieniu podano, że celem wzrostu wskaźników jest obniżenie poziomu inflacji w średnim okresie do celu NBP.

Prognozy analityków są jednoznaczne – większość z nich spodziewa się, że RPP podejmie decyzję o ich dalszym podniesieniu już w lutym 2022 roku, podczas kolejnego posiedzenia. Dla kredytobiorców nie oznacza to nic dobrego: czekają na nich droższe kredyty i wyższe raty. Zwłaszcza, że większość z nich zaciągnęła kredyt z oprocentowaniem zmiennym, bo takie oferty są dostępne na rynku. Wyjściem z sytuacji może być np. renegocjacja marży, krótszy okres kredytowania czy też nadpłata kredytu hipotecznego.

Na wysokość oprocentowania wpływ mają dwie składowe: marża kredytu oraz stawka referencyjna. To właśnie stawka referencyjna, nazywana też stopą bazową, jest podstawą oprocentowania wszelkich kredytów. Dla kredytów w złotych jest nią WIBOR. Wskaźnik ten wpływa w dużej mierze na wysokość oprocentowania kredytów. Zmiana wysokości oprocentowania, a zatem i wysokości raty, nastąpi przy zmianie stóp procentowych.

Stawka referencyjna nie zależy ani od banku, a tym bardziej od kredytobiorcy. Jej wartość zmienia się regularnie – najczęściej co 3 miesiące. Wysokość stawki uzależniona jest od działalności Rady Polityki Pieniężnej. Zmiana stóp procentowych nijak nie wpłynie na oprocentowanie i ratę kredytu, gdy biorąc kredyt, zdecydowaliśmy się na stałe oprocentowanie. Ale takich ofert na rynku wciąż jest jest niewiele.

Główna stopa NBP wynosi obecnie 2,25 proc. Jej wzrost spowoduje zmniejszenie popytu na kredyty, bo będą one po prostu dużo droższe. To z kolei przełoży się na stopniowe hamowanie inflacji – jeśli spadnie konsumpcja, to wraz z nią również ceny. Co ciekawe, podniesienie stóp procentowych może spowodować wzrost zainteresowania lokatami, które staną się bardziej atrakcyjne finansowo niż wcześniej.