Jak wyznaczać cele, by prowadziły do założonych rezultatów?

Istotą działalności każdej firmy – bez względu na jej wielkość i charakter, jest osiągnięcie założonego zysku. Zarówno w przypadku dużych przedsiębiorstw, zatrudniających dziesiątki pracowników, jak i firm z sektora MSP, a także jednoosobowych działalności gospodarczych, uzyskanie satysfakcjonujących rezultatów możliwe jest przede wszystkim poprzez realizację określonych celów.

Mogące kojarzyć się ze sztywnym wyznaczaniem wieloletnich planów działania, cele perspektywiczne (bo tak je możemy nazwać) stanowią element tak zwanego myślenia strategicznego, charakteryzującego się między innymi długofalowością oraz działaniem z myślą o przyszłości, ale również o „tu i teraz”.

W celu osiągnięcia jak najlepszych rezultatów, wyznaczanie celów firmy powinno być powiązane z jej charakterem oraz specyfiką otoczenia biznesowego (obecną i przewidywaną kondycją rynku, zmieniającymi się trendami, preferencjami potencjalnych kontrahentów i potrzebami klientów) – krótko mówiąc, muszą być osadzone w rzeczywistości. Zgodnie z jedną z metod, pomagających w formułowaniu celów, aby prowadziły one do założonych wyników powinny być: konkretne (szczegółowe), mierzalne, osiągalne, realne i terminowe (określone w czasie). Narzędzie S.M.A.R.T (ang. Specific, Measurable, Achievable, Realistic, Time-boud), pomaga w ustaleniu celów rozwoju przedsiębiorstwa, będących z jednej strony ambitnymi, stawiającymi na nowe rozwiązania, podążającymi za klientem (kreującymi jego potrzeby), z drugiej możliwymi do zrealizowania.

Zgodnie z proponowanymi wytycznymi, cele firmy powinny zawierać konkretny przekaz, zrozumiały i jednoznaczny w odbiorze dla pracowników wszystkich szczebli (nie tylko dla zespołu opracowującego strategię rozwoju), muszą być możliwe do liczbowego (procentowego/stosunkowego) wyrażenia stopnia lub sprawdzalności ich realizacji, wykonalne przy użyciu posiadanych zasobów (co jednocześnie motywuje zespół do działania), przedstawiające określone wartości i/lub korzyści, wynikające z ich osiągnięcia oraz wskazujące konkretny okres czasu, w jakim zamierzamy je zrealizować. Wyznaczenie celów oderwanych od rzeczywistości: za ambitnych, niezrozumiałych, o nieokreślonym terminie wykonalności, nie tylko nie przyniesie zamierzonych rezultatów, ale również (w najgorszym wypadku) przyczyni się do zdezorganizowania pracy całego przedsiębiorstwa.

Ze względu na warunek osiągalności, cele firmy powinny dotyczyć określonej przyszłości – tej najbliższej i tej trochę dalszej. Zamierzenia krótkoterminowe, planowane do osiągnięcia w okresie od trzech miesięcy do jednego roku, powinny zawierać się w celach długoterminowych, wypracowywanych zwykle w perspektywie od dwóch do pięciu lat. Takie stopniowanie (kaskadowanie) na ogół pozwala na ich płynną – i co najważniejsze, efektywną – realizację. Koncepcja zarządzania przez cele wskazuje również na „wymóg” elastycznego podejścia do opracowanych założeń. Tak samo, jak nie powinny być nadto ambitne, a przez to niemożliwe do osiągnięcia, tak również powinny zakładać pewien margines, pozwalający na swobodę działania w nieprzewidzianych wcześniej okolicznościach.

Niezależnie od zasięgu, charakteru i sposobu realizacji wytyczonych celów, powinny być one również spójne z wypracowaną wcześniej wizją i misją firmy, określającymi zasady jej działania oraz jej przyszłą pozycję.