Które zawody mogą zniknąć z rynku pracy?

Rynek pracy zmienił się znacząco w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat. Przykładowo, minęły już czasy, gdy pracownik mógł pozostać na jednym stanowisku i w jednym miejscu od studiów do emerytury. Rozwój nowych technologii sprawił też, że pojawiły się zawody, o których kilkanaście lat temu nikt nie słyszał. Eksperci przewidują też, że niektóre znane obecnie zawody mogą zniknąć całkowicie – a na ich miejsce pojawią się kolejne.

Obecny rynek pracy wymusza na pracownikach gotowość do zmian – np. podjęcie pracy w zawodzie innym niż wyuczony, przekwalifikowanie się (czasem kilkakrotne w ciągu kariery), zmianę miejsca zamieszkania itp.

Eksperci prognozują, że w wielu zawodach ludzie będą coraz częściej zastępowani przez maszyny. Ma to nastąpić najszybciej w rolnictwie i transporcie. Mogą też zniknąć niektóre zawody typowo administracyjne i biurowe, które nie wymagają szczególnie wysokich kwalifikacji, a większość czynności z nimi związanych da się zautomatyzować. Przykłady to pracownicy bankowi i pocztowi, pracownicy call center, agenci ubezpieczeniowi czy recepcjoniści. Z kolei zmiany stylu życia i przyzwyczajeń (np. upowszechnienie się zakupów online, e-booków czy serwisów internetowych umożliwiających dostęp do określonych zasobów informacji) mogą powodować spadek zapotrzebowania na zawody takie jak sprzedawca czy bibliotekarz.

Jakim zawodom to nie grozi? Takim, które wymagają innowacyjności, kreatywności, podejmowania decyzji, krytycznego myślenia, umiejętności nawiązywania dobrych relacji z ludźmi i zarządzania zespołem, a także indywidualnego podejścia do każdego przypadku i reagowania na zmieniające się sytuacje. Wymienia się tu np. pielęgniarza, nauczyciela, programistę, kucharza, lekarza, psychologa, reżysera, projektanta mody czy eksperta od marketingu.

Co ciekawe, obserwuje się również trend powrotu do niektórych zawodów uznanych nie tak dawno za ginące, głównie rzemieślniczych. Mogłoby się wydawać, że masowa produkcja spowoduje zniknięcie krawiectwa, tkactwa, szewstwa, kaletnictwa czy garncarstwa. Jednak wiele osób nie może znaleźć nic dla siebie w sklepach popularnych sieci i bardziej docenia niepowtarzalne przedmioty. Wyroby rzemieślnicze są cenionym towarem eksportowym i czasem osiągają wysokie ceny. Jednak można zakładać, że nadal będą to zawody niszowe, na które już nigdy nie będzie takiego zapotrzebowania jak w czasach sprzed powszechnej mechanizacji.

Przewiduje się, że miejsce zawodów zautomatyzowanych i znikających będą zajmowały nowe, które dzisiaj są jeszcze mało znane lub nawet trudno je sobie wyobrazić, a które będą odpowiedzią na rozwój nauki, techniki i komunikacji. Konieczne będą zatem zmiany w systemie szkolnictwa, a także stała gotowość pracowników do szkolenia się.