Upadłość konsumencka – co się zmieni?

Upadłość konsumencka będzie wkrótce prostsza. Wszystko dzięki planowanym zmianom.

W ostatnich latach wzrosła liczba wniosków o upadłość konsumencką. Rok 2018 był pod tym względem rekordowy. Według danych Rejestru Dłużników BIG Infomonitor oraz Biura Informacji Kredytowej, liczba wniosków o upadłość konsumencką w 2018 roku wzrosła o 25% w stosunku do roku 2017. Znaczny wpływ miała na to wprowadzona 31 grudnia 2014 roku nowelizacja przepisów upadłości konsumenckiej, która znacznie ułatwiła proces ogłoszenia upadłości. Na rok 2019 Ministerstwo Sprawiedliwości zaplanowało kolejną nowelizację przepisów.

Czym jest upadłość konsumencka i kto może ją ogłosić?

Upadłość konsumencka ma na celu oddłużenie osoby fizycznej, nieprowadzącej działalności gospodarczej, która nie jest w stanie spłacić swoich zobowiązań. Osoba, która chce ogłosić upadłość konsumencką, składa wniosek do sądu upadłościowego (właściwego do miejsca zamieszkania), który przychyla się do wniosku lub go oddala. Głównym czynnikiem wpływającym na decyzję sądu jest brak winy umyślnej i rażącego niedbalstwa składającego wniosek. Wpływu nie ma natomiast brak majątku (tzw. ubóstwo masy upadłościowej).

Przepisy o upadłości konsumenckiej nie przewidują umorzenia wierzytelności z tytułu alimentów, odszkodowania na osobie, grzywny zasądzonej przez sąd karny czy wierzytelności świadomie pominiętych przez dłużnika. Sąd weryfikuje również m.in. czy wobec dłużnika nie prowadzono już postępowania upadłościowego, umorzonego z innego powodu niż na wniosek samego dłużnika, czy złożył on wniosek o upadłość konsumencką w terminie, czy nie został uchylony plan spłaty wierzycieli oraz czy od poprzedniej upadłości konsumenckiej minęło więcej niż 10 lat.

Zmiany w przepisach w 2019 roku

Zaplanowana na ten rok nowelizacja przepisów ma jeszcze bardziej usprawnić proces ogłoszenia upadłości konsumenckiej.

Jedną z najważniejszych zmian, które zostaną wprowadzone, jest brak konieczności badania przyczyn niewypłacalności. Informacja ta będzie istotna dopiero na etapie ustalania planu spłaty wierzycieli oraz okresu tej spłaty. Oznacza to, że nawet rażące niedbalstwo lub umyślne doprowadzenie do niewypłacalności nie będzie przeszkodą do otwarcia postępowania upadłościowego.

Nowelizacja zakłada również wydłużenie samego okresu spłaty, który obecnie wynosi maksymalnie 36 miesięcy. Po zmianie miałby on wynosić minimalnie 36 miesięcy, a maksymalnie 84 miesiące.

Kolejna zmiana to możliwość zawarcia umowy z wierzycielami za pośrednictwem licencjonowanego doradcy restrukturyzacyjnego, którego zadaniem będzie pomoc w dojściu do porozumienia z wierzycielami i ustalenia planu spłaty, który (po zaakceptowaniu przez wierzycieli) pozwoli na spłatę zadłużenia. Osoba, która zawrze takie porozumienie będzie mogła uniknąć likwidacji majątku.

Zmianie ma ulec także sam sposób zgłaszania wierzytelności. Wierzyciel będzie kierował swoje wierzytelności bezpośrednio do syndyka (doradcy restrukturyzacyjnego), a nie jak do tej pory do sądu.